Abstract:
Amaç: Duygular, sesin tonlaması, mimik ve jestler gibi sözel olmayan
ipuçlarıyla beraber ifade edilir. ĠĢitme kayıplı bireyler, olaylara duygu
yükleyebilmelerine ve anlayabilmelerine rağmen duyguları tanıma ve ifade etme
becerisinde zorluklar yaĢarlar. Bu çalıĢmada iĢitme kayıplı bireylerin duygu tanıma
ve ifade etme becerilerinin geliĢtirilmesi için profesyonel drama oyuncularının ses
duygu kayıtları ile Türkçe veri tabanı oluĢturulması ve değerlendirilmesi
hedeflenmiĢtir.
Gereç ve Yöntem: ÇalıĢmada 7 farklı duyguya ait her bir duygudan 30 tane
cümle hazırlanmıĢtır. Bu cümleler duyguyu tam anlamıyla ifade etmek için
oluĢturulan senaryoların içerisine yerleĢtirilmiĢtir. 1 profesyonel drama oyuncusu
toplam 210 hedef cümle ve senaryoyu okuyarak ses kaydı alınmıĢtır. Toplam 30
profesyonel drama oyuncusuyla 6300 ses kaydı elde edilerek spektral ve koherans
analizi yapılmıĢtır. Bir profesyonel drama oyuncusunun her bir duygu için ses cümle
kayıtları diğer 6 duygu ses cümle kayıtları ile duygu farklılıklarını araĢtırmak için
aynı bireyin aynı cümleleriyle spektral ve koherans analizleri yapılmıĢtır. Ayrıca 30
profesyonel drama oyuncusunun 30 cümlesine ait 900 ses/duygu cümle kayıtları
arasından randomize seçilerek farklı bireylerin farklı cümlelerine ait 7 farklı
duygudaki spektral ve koherans grafikleri analiz edilmiĢtir.
Bulgular: Bir kiĢinin aynı cümleye ait 7 farklı duygudaki spektral ve koherans
grafikleri ve analizleri incelendiğinde alçak, orta ve yüksek frekanslarda duygu
tonlamalarında dB farklılıkları görülmüştür. Farklı bireylerin farklı cümlelerine ait 7
farklı duygudaki spektral ve koherans grafikleri ve analizleri değerlendirildiğinde ise
duygu tonlamaları farklılıklarına rağmen her bir bireyin karakter özellikleri
doğrultusunda aynı cümlelerde aynı duygu tonlamalarında dB farklılıkları
v
görülmüĢtür. Yapılan spektral analizlerin sonucunda frekansların ortalama
yoğunluğu 0-3 kilohertz arasında olduğu ve koherans analiz grafiklerinin -30 ile -100
desibel arasında gözlenmiĢtir.
Sonuç: 7 ayrı ses duygu ifadesinin spektral koherans analizleri ile diğer farklı
altı duygu ses duygu ifadelerinin spektral koherans analizleri eĢdeğer değildir. 30
profesyonel drama oyuncusunun 7 farklı duyguda 6300 ses/duygu cümle kayıtları ile
ilk Türkçe ses/duygu veri tabanı oluşmuştur
