Abstract:
1916-1993 yılları arasında yaĢamıĢ olan Samim Kocagöz, Cumhuriyet dönemi
Türk edebiyatının önemli simalarındandır. Samim Kocagöz, yaklaĢık elli yıllık sanat
hayatında roman, hikâye, anı, makale, Ģiir ve tiyatro gibi pek çok türde eserler
vermiĢtir. Edebiyat dünyasında toplumcu gerçekçi bir yazar olarak anılan Samim
Kocagöz, hikâyelerinde daha çok doğup büyüdüğü ve yaĢadığı yerleri, burada
yaĢayan insanların sosyal ve ekonomik sorunlarını ele almıĢtır. 1950 yılında Sam
Amca hikâyesi ile Dünya Hikâye YarıĢması‟nda birincilik ödülü alan Samim
Kocagöz‟ün on iki hikâye kitabı bulunmaktadır. Yazarımız ilk hikâye kitaplarında
çoğunlukla mekân olarak, çocukluk ve gençlik çağlarının geçtiği Ege bölgesindeki
Aydın ilinin Söke, Nazilli ve KuĢadası ilçeleri ile Burunköy adlı köyünü ele almıĢtır.
Daha sonraki eserlerinde ise mekân olarak, lise eğitimini tamamladığı Ġzmir ile
üniversite yıllarının Ġstanbul‟u dikkat çekmektedir. Ġstanbul‟un Samatya, Yenikapı
semtleri ve Beyoğlu ilçesini; Ġzmir‟in Bayraklı, Çiğli, KarĢıyaka ve Konak gibi
ilçelerini ve Alsancak gibi semti ile Yamanlar mahallesini gerek asıl gerekse yan
mekân olarak hikâyelerinde kullanmıĢtır. Ġncelediğimiz hikâyelerin bir kısmında
olayların mekânları orman, dağ, uçurum, tepe, bayır, ova, vadi; nehir, dere, göl;
yarıntı, çukur, kesik, bataklık; bağ bahçe, zeytinlik, fidanlık, tarla, bostan, çiftlik;
dalyan, deniz, boğaz, körfez, sahil, liman, plaj; park, kamp alanı; Ģehir, kasaba ve
köy; tren garı, hangar; okul, üniversite, sinema, tiyatro, hipodrom; meydan, cadde,
sokak; cami, yatır, türbe ve mezar gibi açık mekânlardır. Gecekondu evi, apartman
dairesi ve villa gibi ailelerin yaĢadığı konutlar; han, otel, kahvehane, gazino, disko,
meyhane ve tiyatro gibi turizm tesisleri ve eğlence mekânları; dükkân, yazıhane,
mağaza, banka, atölye, fabrika ve taĢ kömürü ocağı gibi iĢyerleri; hükümet konağı,
adliye, postane, hastane, dispanser, karakol ve cezaevi kamu kurumları,
incelediğimiz hikâyelerde tespit ettiğimiz diğer mekânlardır. Vapur, sandal, kayık,
otomobil, kamyon, traktör ve tren gibi taĢıtlara da mekân görevi verilmiĢtir.
Yazarımızın göç temalı hikâyelerinde gecekondular ve buna bağlı olarak da
gecekondu mahallelerindeki yaĢam anlatılmıĢtır.