Abstract:
Sağlığı etkileyen en temel unsurlar sağlık sistemleri ve özellikleri olarak
bilinmektedir. Sağlık durumlarının ve sağlık sistemleri performanslarının
ölçülebilmesi için bunun yanında ülkeler arası sağlık durumu ve sağlık performansı
kıyaslaması yapılabilmesi için sağlık göstergeleri kullanılmaktadır. ÇalıĢmanın
amacı kırılgan beĢli gurundaki ülkelerin sağlık göstergeleri verileri kullanarak en iyi
performanstan en kötü performansa göre sıralanmasıdır ve bu sıralamada
Türkiye‟nin yerini bulmaktır. Buna göre de bahsi geçen ülkelerin durumuna göre
karar vericilere yol göstermektir. Bu çalıĢma, kırılgan beĢli grubunda yer alan
ülkelerin, 2015-2019 yılları arasında sağlık göstergelerinden yararlanılarak yapılan
sıralamayı kapsamakta olup TOPSIS yani Technique for Order Preference by
Similarity to Ideal Solution yöntemi ile oluĢturulmuĢtur. Problemin incelenmesi
sırasında yararlanılacak sağlık göstergeleri, değerlendirme ölçütleri olarak kabul
edilmiĢ ve karar sorununu olumlu Ģekilde temsil edebilecek düzeyde ve bu ülkeler
içerisinde göstergeleri meydana çıkarabilecek kapsamdaki verilerden üretilmiĢtir.
KiĢi baĢı düĢen sağlık harcaması (ABD doları), doğurganlık oranı, bebek ölüm hızı
(Ölümler/1000 canlı doğum), bin kiĢiye düĢen yatak sayısı, bin kiĢiye düĢen hemĢire
sayısı, bin kiĢiye düĢen doktor sayısı, doğuĢta beklenen yaĢam süresi ve 65 yaĢında
yaĢam beklentisi gibi değiĢkenler bu çalıĢmada sağlık göstergeleri olarak ele alınmıĢ
ve incelenmiĢtir. Bu çalıĢmanın sonucunda değerlendirilen sağlık göstergeleri
kapsamında kırılgan beĢli gurubunda yer alan ülkelerin sıralanması Ģu Ģekilde
olmuĢtur: Brezilya, Türkiye, Güney Afrika, Hindistan ve Endonezya‟dır. Yapılan
çalıĢmanın belirtilen ülkelerin sağlık politikaları ve stratejilerinin planlanıp hayata
geçirilebilmesi açısından sürece olumlu anlamda katkı sağlaması ön görülmektedir.