Sosyal Medya Kullanımının Annelik Tutum ve Davranışlarına Etkisinin İncelenmesi

Abstract

Erken yaşta başlayan kronik çocukluk çağı travmaları ve disfonksiyonel aile dinamiklerinin etkisiyle gelişen dissosiyatif bozukluklar; intihar girişimleri, kendine zarar verme davranışları,bilinç kesintileri, amneziler, konsantrasyon güçlükleri, öfke patlamaları ve kimlikte belirsizlik hisleriyle karakterize olan temel psikiyatrik tanı gruplarından biridir. Bu tanı grubu, travma sonrası stres bozukluğu, somatoform bozukluklar ve sınırda kişilik bozukluğu başta olmak üzere birçok ruhsal bozukluk ile birlikte eştanı almaktadır.Alanyazındaki araştırmalardadissosiyatifbozuklukvakalarında kendine zarar verme başlangıç yaş aralığı 5-14 olarak bildirilmiş olup, bu davranışların sık görüldüğü yaş aralığı ise 10-15 olarak belirtilmiştir. Bu araştırmalarda intihar girişimi ortalaması ise 10 olarak belirtilmiştir. Ayrıca bazı çalışmalarda dissosiyatif bozukluk vakalarının yaklaşık olarak %87’sinin kendine zarar verme davranışı gösterdiği, %78’sinin intihar girişiminde bulunduğu ve %1-2’sinin ise intihar girişimlerinintamamlanmış intiharla sonuçlandığı vurgulanmaktadır. Dissosiyatif kimlik bozukluğu vakaları ile yapılan güncel çalışmalar, bu vakaların %92’sinin geçmiş ya da güncel intihar düşüncesine sahip olduğunu, %60-80’inin intihar 1* Geliş Tarihi / Received: 10.09.2020 - Kabul Tarihi / Accepted: 29.01.2021 DOI: 10.17932/IAU.AIT.2015.012/ait_v07i1002 34 Aydın İnsan ve Toplum Dergisi Yıl 7 Sayı 1 - Haziran 2021 (33 - 56) Sosyal Medya Kullanımının Annelik Tutum ve Davranışlarına Etkisinin İncelenmesi girişiminde bulunduğunu ve %87’sinin ise intihar dışında kendine zarar verme davranışı gösterdiğini ortaya çıkarmıştır. Dissosiyatif bozukluklar, bu alanda uzmanlaşmış klinik psikologlar ve psikiyatristler tarafından travma merkezli psikoterapiler uygulanarak tedavi edilebilmekte ve klinik açıdan bu başarılı tedavilerile kendine zarar verme davranışları ve intihar eğilimleri de ortadan kalkabilmektedir. Çalışmanın amacı, sosyal medya kullanım yoğunluğu ve amacı ile kişinin annelik kimliğine ilişkin tutum ve davranış değişikliği arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amaçla öncelikle annelik kimliği ve sonrasında sosyal medya kavramları ve etkileri araştırılmıştır. Araştırmanın örneklem grubu anne olan 315 kadından oluşmaktadır. Araştırmanın verileri 2019-2020 eğitim öğretim yılı güz döneminde oluşturulan anket aracılığı ile internet üzerinden toplanmıştır. Araştırmanın problemi doğrultusunda verilerin elde edilmesi için ölçme aracı olarak “Demografik Bilgi Formu”, “Anlamsal Farklılık Ölçeği – Anne Olarak Ben” ve “Sosyal Medya Kullanım Amaçları Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, t-testi, One Way ANOVA testi ve Pearson Momentler Çarpımı korelasyon katsayısı analizi teknikleri kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre annelerin sosyal medyayı kullanma amaçları, annelik kimliğini çeşitli yönlerden etkilemektedir. Sosyal medyayı eğlenmek ve rahatlamak için kullananların, kendilerini ‘başarılı’ ve ‘iyi’ bir anne olarak değerlendirme puanları yüksektir. Sosyal medyayı insanları daha iyi tanımak için kullananlar kendilerini ‘isteksiz’ bir anne olarak tanımlarken, ‘yeterli’ bir anne olarak değerlendirme puanları düşüktür. Katılımcıların sosyal medya kullanım süreleri arttıkça, olumlu annelik algısı puanları düşmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında, öneriler de bulunulmuşve gelecek araştırmalar için de örnek çalışma oluşturulması amaçlanmıştır