48-72 AYLIK ÇOCUKLARIN KAYGI DÜZEYLERİYLE EBEVEYNLERİNİN 5 FAKTÖR KİŞİLİK KURAMINA GÖRE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmada 48-72 aylık çocukların kaygı düzeyleriyle ebeveynlerinin 5 faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla İstanbul ili Fatih ilçesinde okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 312 öğrencinin ebeveynine ulaşılmıştır. Araştırmada çocukların kaygı düzeyinin belirlenmesi için Güler, M. (2016) tarafından düzenlenen ‘‘Okul Öncesi Kaygı Ölçeği’’ ve ebeveynlerin kişilik özelliklerini ölçmek için de Tatar, A. (2005) tarafından düzenlenen ‘‘5 Faktör Kişilik Envanteri Ölçeği’’ uygulanmıştır. Katılımcılara ilişkin demografik bilgilerin elde edilmesi içinde araştırmacı tarafından geliştirilen ‘‘Kişisel Bilgi Formu’’ kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizi için spss 22.0 programı kullanılmıştır. Katılımcıların demografik özelliklerine göre alt ölçeklerde farklılaşıp farklılaşmadıklarını tespiti için bağımsız örneklem t-testi ve Anova analizlerinden yararlanılmıştır. 48- 72 aylık çocukların ebeveynlerinin kişilik özellikleriyle çocuklarının kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi tespit etmek için sürekli değişkenler için ‘‘pearsen’’ kategorik değişkenler için ‘‘spearman rho’’ analizinden yararlanılmıştır. Çalışmaya dahil olan çocukların anneleri tarafından doldurulan kaygı ölçeğinden elde edilen puanlara göre genellenmiş kaygı ortalamasının diğer kaygı alt ölçeklerine göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Anne ve babaların demografik özellikleri ile çocukların kaygı düzeyleri arasında zayıf korelasyonlar tespit edilmiştir. Anne ve babaların kişilik yapıları ile çocukların kaygı düzeyleri arasında zayıf ve orta düzeyde ilişkiler bulunmuştur. Annelerin “duygusal tutarsızlıkları”, “öz denetim seviyeleri”, “gelişime açıklıkları”, “yumuşak başlılıkları” ile babaların “duygusal tutarsızlıkları”, “gelişime açıklıkları” ve “öz denetim” seviyelerinin çocuklardaki kaygı düzeylerini etkilediği bulunmuştur.