ÇALIŞAN ANNELERİN STRES DÜZEYLERİNİN ÇOCUKLARININ KAYGI DÜZEYİNDEKİ İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Özellikle son zamanlarda kadınların kültürümüzden gelen geleneksel rollerinden kurtularak çalışma hayatında yer almaya başlamalarıyla beraber anne, ev kadını, çalışan anne ve iş kadını olarak yüklenmiş oldukları rol ve sorumluluklara yenileri de eklenmiştir. Çalışan kadınlar iş hayatlarında ki rol ve sorumlulukları ile içinde bulundukları toplum tarafından üstlerine biçilen annelik tanımı ve sorumluluğu arasındaki dengeyi sağlamaya çalışırken çoğu zaman bu ağır yüklerin altında çok fazla strese maruz kalabilmektedirler (Gürkan ve Yaşar, 2015). Bu kapsamda değerlendirilecek olursa, çalışan annenin bu roller sebebi ile yaşayacağı stres düzeyi, çocuğun davranışlarını ve kaygı düzeyini etkileyebilir. Çalışan annelerin algıladıkları stres düzeylerinin çocuklarının “durumluk ve süreklilik” kaygı düzeyindeki ilişkinin incelendiği bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu İstanbul’da belirlenen özel okullarda eğitim gören 9- 12 yaş aralığında ki 230 öğrenci ve bu öğrencilerin çalışmakta olan annelerinden oluşmaktadır. Çalışan anneye “Algılanan Stres Ölçeği”, çocuklara “Çocuklar İçin Durumluk-Süreklilik Kaygı Envanteri” ( ÇDSKE) uygulanmıştır. Çalışan annelerin algıladıkları stres ile yaş, eğitim durumu, gelir durumu, çocuk sayısı ve çalışma süresi; çocukların durumluk ve sürekli kaygı durumu ile yaş, cinsiyet, devam ettikleri eğitim kademesi ve okul öncesi eğitim alma arasında anlamlı bir farklılaşmanın olup olmadığı incelenmiştir. Bu incelemenin sonucunda, Annelerin algıladıkları stres ile durumluk kaygı arasında anlamlı, negatif yönlü ve “zayıf” düzeyde ilişki bulunmuştur. Annelerin algıladıkları stres ile sürekli kaygı arasında anlamlı, negatif yönlü ve “zayıf” düzeyde bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca çocukların algıladıkları durumluk kaygı ile sürekli kaygı arasında anlamlı, pozitif ve “zayıf” düzeyde bir ilişkinin olduğu ortaya çıkmıştır. Çocukların algıladıkları durumluk ve sürekli kaygı durumlarının annelerinin streslerini ne şekilde yordadığını incelemek için çoklu doğrusal regresyon analizi sonucuna göre, durumluk kaygı ve sürekli kaygı durumları annelerin algıladıkları stres ile anlamlı bir ilişki ortaya çıkarmaktadır. Çocukların yaşadıkları durumluk-sürekli kaygıları annelerin yaşadıkları stresin %16’sını açıkladığı görülmüş olup bu bulgu doğrultusunda annelerin yaşadıkları stresin %16’sını çocukların algıladıkları durumluk-sürekli kaygı, %84’ünü diğer değişkenler açıklamaktadır.