İSTANBUL ÖRNEKLEMİNDE İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN PERFORMANSINDA VELİ, ÖĞRENCİ VE MESLEKTAŞLARININ ETKİLERİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı, İstanbul ilinde yer alan, Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı devlet ve özel ilkokullarda görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin performansında veli, öğrenci ve meslektaşlarının etkilerini, üç farklı ölçek sonuçlarından yararlanarak incelemektir. Araştırmanın evrenini İstanbul ilinde MEB’e bağlı ilkokullarda çalışan öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklem ise 2018-2019 eğitim öğretim yılında il merkezindeki devlet ve özel 25 farklı ilkokulda görev yapan 212 sınıf ve branş öğretmeninden meydana gelmektedir. Veri toplama aracı olarak; “Veli Yaklaşım Ölçeği Faktör Yapısı”, “İlköğretim Okullarında İstenmeyen Öğrenci Davranışları Ölçeği” ve “Okul İklimi Ölçeği” olmak üzere toplam üç adet ölçek kullanılmıştır. İzin prosedürünü takiben uygulanan anketlerden elde edilen veriler kodlanarak bilgisayar ortamında SPSS 20.0 paket programına girilmiştir. Ölçeklerde yer alan sorulara verilen yanıtların dağılımı frekans analizi ile incelenmiş olup elde edilen bulgular çizelgeler halinde sunulmuştur. Veli yaklaşım ölçeği faktör yapısına göre veliler bayan öğretmenlere karşı daha olumlu ve bilgilendirici yaklaşım sergilemektedir. Velilerin öğretmenlere yaklaşımları konusunda gerek devlet okulları gerekse özel okullar açısından anlamlı düzeyde fark bulunmamaktadır. Veliler tarafından sınıf öğretmenlerine yönelik olumlu ve bilgilendirici yaklaşım düzeyi branş öğretmenlerine kıyasla anlamlı derecede daha yüksektir. İlköğretim okullarında istenmeyen öğrenci davranışları ölçeği faktör yapısına göre sınıf disiplini konusunda bayan öğretmenler istenmeyen öğrenci davranışlarından daha fazla etkilenmektedir. Ölçme ve değerlendirme işlemlerinde, öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarından etkilenme seviyeleri ile mesleki kıdemleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Ayrıca sınıf disiplini konusunda devlet okulunda çalışan öğretmenlerin özel okulda çalışan öğretmenlere kıyasla istenmeyen öğrenci davranışlarından etkilenme düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Okul iklimi ölçeğine göre; ilkokul öğretmenlerinin performansına etki eden meslektaş davranışlarına yönelik olarak 1-5 yıl ve 6-10 yıl arası mesleki kıdemi bulunanların negatif davranış düzeylerinin 21 yıl ve üzeri kıdeme sahip olanların negatif davranış düzeyinden anlamlı derece daha yüksektir. Devlet okulunda çalışan öğretmenlerin okul iklimi pozitif perspektif algısının özel okulda çalışan meslektaşlarına nazaran anlamlı derecede daha yüksektir.