BİREYSEL EMEKLİLİK DEĞİŞİM HIZININ ZAMANSAL VE BÖLGESEL ANALİZİ

Abstract

Bireysel emeklilik sisteminde katılımcı sayılarının tahmini Türkiye gibi 12 yıl gibi gelişmiş göreceli olarak oldukça kısa sektörel geçmişi olan ülkeler için oldukça önemlidir. Bu tez çalışmasında, Emeklilik Gözetim Merkezinin katılımcı verileri kullanılarak en iyi tahmin modelinin hangisinin olduğu tespit edilmiştir. En iyi model kullanılarak Ocak 20016 – Ocak 2020 dönemi sektörün katılımcı sayıları tahmin edilmiştir. Zaman serisi tahmin modellerinin seçiminde 118 aylık katılımcı verisi eğitim için kullanılarak Minitab R17 ve Forecast Pro Trac V4 programları ile 25 aylık tahminler üretilmiştir. 25 aylık tahmin ve gerçekleşen katılımcı sayıları karşılaştırılarak test edilmiştir. İki veri seti arasındaki MAPE (Ortalama Mutlak Yüzde Hata), MAD (Ortalama Mutlak Sapma ) ve TS (İzleme Sinyali) değerlerini tablo üzerinden karşılattırılarak 9 model arasında en iyi olan tespit edilmiştir. Modellerin tahmin geçerliliği artıkların analizi yapılarak istatistiksel olarak kontrol edildi. Box-Jenkins Modelinin tahmin çalışmalarında en iyi sonucu verdiği saptandı. Ayrıca Matlab ile Türk Lirası-Dolar kuru BES katılımcı sayının Wavelet dönüşümü yapılarak arasındaki ilişki incelenmiş ve yorumlarda bulunulmuştur. Çalışmalarımızın sonucunda 2020 yılına kadar BES sektöründe büyümenin devam edeceği ve Aralık 2003’te 15.000 üyesi olan sektörün 10.500.000 katılımcıya ulaşılacağı öngörülmektedir. Buda bize sektörün sisteme giren katılımcı ile çıkan katılımcı arasında dengeye ulaşmayacağını göstermektedir.