OKUL YÖNETİCİLERİNİN MİZAH TARZLARI İLE ÖĞRETMENLERİ GÜDÜLEME DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı; okul yöneticilerinin mizah tarzları ile öğretmenleri güdüleme düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmada öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin mizah tarzları belirlenmiş ve bu davranışların öğretmenleri güdüleme düzeyleri ile ilişkisi saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın çalışma evreni, İstanbul ili Üsküdar ilçesinde görev yapan ilköğretim ve lise öğretmenlerinden meydana gelmektedir. Araştırmanın örneklemini oranlı eleman örnekleme yöntemiyle seçilen toplam 364 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında “Mizah Tarzları Ölçeği’’ ve “Öğretmen Güdülenme Anketi’’ kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğretmenler, okul yöneticilerinin öğretmenleri güdüleme davranışlarını tüm boyutlarda çoğu zaman gösterdiği görüşündedirler. İlköğretim okullarında ve liselerde görev yapan öğretmenler, yöneticilerinin; ‘alaycı’, ‘reddedici’ ve ‘mizahi olmayan’ mizah tarzlarını nadiren, üretici sosyal mizah tarzını bazen, onaylayıcı mizah tarzını sıklıkla kullandıkları görüşündedirler. Erkek öğretmenlerin kadın öğretmenlere göre yöneticilerinin “reddedici” ve “mizahi olmayan” mizah tarzlarını daha sık gösterdiklerini düşündükleri görülmüştür. Sınıf öğretmenleri, yöneticilerinin alaycı mizah tarzını, branş öğretmenlerine kıyasla daha yüksek düzeyde gösterdiklerini ifade etmektedirler. Kıdemi az olan öğretmenlerin okul yönetcilerinin mizahı daha fazla kullandıklarını ifade ettikleri ve öğretmenlerin kıdemi arttıkça okul yöneticilerinin “onaylayıcı”, “üretici sosyal” ve “reddedici” mizah tarzlarını algılama düzeylerinin azalmakta olduğu söylenebilir. Sınıf ve branş öğretmenleri çoğu zaman karara katıldıklarını düşünmekle birlikte, branş öğretmenlerinin karara katılma konusundaki algılarının sınıf öğretmenlerinden yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Kıdemi daha düşük olan öğretmenlerin, yöneticilerin güdüleme davranışlarına yönelik görüşlerinin daha yüksek düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Evli öğretmenlerin okul yöneticilerinin güdüleme davranışlarını ihtiyaçları bilme ve kişisel farklılıkları tanıma ile tutum ve davranış alt boyutlarında bekâr öğretmenlerden daha yüksek düzeyde algıladıkları söylenebilir. Ayrıca yöneticilerin alaycı, reddedici ve mizahi olmayan mizah tarzları ile öğretmenleri güdüleme davranışlarının tüm boyutları arasında negatif ve orta düzeyde, üretici sosyal ve onaylayıcı mizah tarzları ile öğretmenleri güdüleme davranışlarının tüm boyutları arasında pozitif ve orta düzeyde bir ilişki olduğu görülmüştür.