THE EFFECTS OF MONETARY POLICY SHOCKS ON MACROECONOMIC VARIABLES: A CASE FOR TURKISH ECONOMY

Abstract

Çalışma, para politikasının ve dışsal şokların, küçük açık bir ekonominin makroekonomik değişkenleri üzerindeki etkisini incelemektedir. Bu şokları Türkiye özelinde belirleyebilmek için Yapısal Vektör Otoregresif Regresyon (SVAR) modelini blok dışsallık (block exogeneity) yöntemiyle birlikte kullanmaktadır. Halihazırda Vektör Otoregresif Regresyon (VAR) yaklaşımını kullanarak para politikası şoklarının küçük açık ekonomiler üzerindeki etkilerini inceleyen çalışmalar mevcuttur, fakat bu çalışmalar sonuç olarak fiyat ve döviz kuru çıkmazları (puzzle) üretmişlerdir. Literatürden farklı olarak, bu çalışmada SVAR yönteminin kullanılması ile yukarıda bahsedilen çıkmazlar ortaya çıkmamıştır. Çalışma böylelikle SVAR yönteminin bu çerçevede önemini ortaya koymakla birlikte bu yöntemin, küçük açık ekonomilerdeki parasal değişkenleri açıklamada, standart VAR yönteminden daha iyi sonuçlar ürettiği sonucuna ulaşmaktadır. Çalışmanın temel sonuçlarından bir tanesi sıkı para politikasına karşı Türkiye'de TL'nin değer kazandığı ve fiyatlar düzeyinin düştüğü yönündedir. Bu sonuç literatür ile uyumludur. Ayrıca çalışma fiyatların kısa dönemde yapışkan olduğunu ortaya koymaktadır. Sıkılaştırıcı para politikası üretimi artırmıştır fakat bu artış ciddi bir düzeyde değildir. Belirtilmelidir ki bu artış halihazırdaki teorilerle de uyumlu değildir. Faiz oranları beklendiği gibi sıkılaştırıcı para politikasına karşı yükselmiştir fakat bu değişim istatistiksel olarak anlamlı değildir. Para stoğunda ise tutarlı bir düşüş gözlenmiştir. Sıkılaştırıcı para politikası ihracat ve ithalatın sadece kısa dönem için artmasına sebep olmuştur. Analizde ayrıca dış ticaret dengesinin başlangıçta kötüleştiği ardından toparlanma yaşadığı gözlenmiştir. Dış ticaret dengesinde ters J-eğrisi trendi bulunmaktadır. Kapsanmamış faiz haddinden kısa dönemli bazı sapmalar gözlenmiştir. Ayrıca bulgular dışsal üretim şoklarının Türkiye’deki ekonomik dalgalanmalar üzerinde önemli ölçüde etkili olmadığını ortaya koymaktadır. Bu araştırma içsel ve dışsal şokların Türkiye gibi küçük açık bir ekonominin genel ekonomik durumu üzerinde ne kadar etkili olduğunu açıklamaya çalışmaktadır. Çalışma ayrıca aktarım mekanizmasının döviz kurları üzerinden daha iyi işlediğini göstermektedir.