İKİ FARKLI TİP HIZLI ÜST ÇENE GENİŞLETME APAREYİNİN NAZOMAKSİLLER YAPILAR, HAVA YOLU VE HALİTOZİSE OLAN ETKİLERİNİN KONİK IŞINLI BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Ortodonti pratiğinde en sık karşılaşılan problemlerden biri olan posterior çapraz kapanışın tedavisinde hızlı üst çene genişletmesi (HÜÇG) uygulanmaktadır. HÜÇG ile maksillaya transversal yönde iletilen ağır ortopedik kuvvetlerin etkisi, maksiller kaide ve nazal kavitede genişlik artışına neden olur. Bu durum hava yolu hacmini arttırmaktadır. Ağız solunumu çapraz kapanışta en yaygın görülen etyolojik faktörlerdendir ve buna bağlı gelişen faringeal enfeksiyonlar, tükürük miktarında azalma ve uçucu sülfür bileşiklerinin ağız içinde artması ile ağız kokusu oluşumu tetiklenmektedir. HÜÇG tedavisinde konvansiyonel hyrax vidalı genişletme apareyleri kullanılmaktadır. Keyless/anahtarsız HÜÇG apareyi (KKE), kendinden anahtarlı olması sebebiyle aktivasyon kolaylığı sağlamaktadır. Çalışmamızın amacı, geleneksel ve yeni geliştirilen iki tip hızlı üst çene genişletme apareyinin nazomaksiller kompleks, hava yolu ve ağız kokusu üzerindeki etkisinin üç boyutlu görüntü ile karşılaştırılmasıdır. Yaptığımız tez çalışmasını sıfır hipotezi ‘İki farklı tip hızlı üst çene genişletme apareyinin nazomaksiller yapılar, havayolu ve halitozise etkileri arasında fark yoktur’ şeklinde belirlenmiştir. Çalışmamıza İstanbul Aydın Üniversitesi Ortodonti Anabilim Dalında üst çene genişletmesi uygulanan 30 hasta seçilmiştir. İki farklı gruptan oluşan çalışmamızda KKE ile konvansiyonel hyrax (KRPE) vidası kullanılarak HÜÇG tedavisi uygulanmış ve tedavi başı ile pekiştirme sonunda alınan KIBT görüntüleri üzerinden bu apareylerin etkileri karşılaştırılmıştır. Çalışmamızın bulgularına göre KKE ile yapılan genişletme işleminde KRPE’ye göre daha fazla ortopedik etki elde edilmiştir (p<0.05). Sert damak maksiller genişliğinde ve bazal kemik genişliğinde KKE grubunda sırasıyla 3,96 mm ile 3,49 mm, KRPE grubunda ise 3,27 mm ille 1,89 mm artış bulunmuştur (p<0.05). Palatal alveolar tipping değeri KRPE grubunda (sağ: 6,42° - sol: 5,46°) KKE grubuna göre (sağ: 3,02°-sol: 2,92°) istatistiksel olarak anlamlı viii düzeyde artmıştır (p<0.05). Palatal alveolar açı ölçümünde KRPE grubunda (7,95°) elde edilen artış KKE grubuna göre (3,91°) istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0,05). Dental tipping ölçümünde KRPE grubunda (6,55°) KKE grubuna (2,92°) göre istatistiksel olarak anlamlı artış bulunmuştur (p<0,05). Her iki aparey tipinde de hava yolu hacminde istatistiksel olarak anlamlı olmayan artışlar tespit edilmiştir (p>0.05). Ağız kokusu ölçümünde KKE grubunda KRPE grubuna göre grup içinde istatistiksel olarak anlamlı azalma bulunmuş (p<0.05), gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilememiştir (p>0.05). KKE vidasının (0,3 mm) Leone vidasına göre (0,2 mm) her bir aktivasyonda daha fazla kuvvet iletmesi, kendinden anahtarlı olması ve damak kubbesinde daha derin bir konuma yerleştirilebilmesi KKE grubunda KRPE grubuna göre ortopedik etkilerin daha fazla oluşmasını ve dental yan etkilerin azalmasını sağlamıştır. Vidanın mekanik etkinliğinin tespiti için in-vitro çalışmaların yapılması ve klinik etkinliğinin geniş hasta gruplarında prospektif randomize kontrollü çalışmalar ile desteklenmesi gerekliliği açıktır