DÜZENLİ BESLENME DANIŞMANLIĞI ALAN BİREYLERİN YEME DAVRANIŞLARININ VE FARKINDALIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Bu çalışma, özel bir Beslenme ve Diyet Danışmanlık Merkezine başvuran ve en az iki ay düzenli beslenme danışmanlığı alan 18-65 yaş aralığındaki bireylerin yeme davranışını ve yeme tutumunu saptamak amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmaya 357’si kadın, 52’si erkek toplam 399 birey dahil edilmiştir. Genel bilgiler, sağlık bilgileri, beslenme durumu bilgilerinin irdelendiği, Yeme Farkındalık Faktörü (YFÖ-30) ve Yeme Tutum Testi (YTT-40) ölçeklerinin de içinde bulunduğu bir anket formu uygulanmıştır. Uygulama sonucunda yeme farkındalığı ölçeği puanları ile yeme tutum testi puanları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (r:-0,21; p<0,05). Disinhibisyon puanları ile BKİ ve yağ ağırlığı puanları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (Sırasıyla r:-0,15 r:-0,16; p<0,05). Duygusal yeme puanları ile BKİ ve yağ ağırlığı puanları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (sırasıyla r:-0,20 r:-0,20; p<0,05). Farkındalık puanları ile yeme tutum testi puanları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (r:-0,19; p<0,05). Enterferans puanları ile yeme tutum testi puanları arasında negatif orta düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (r:-0,44; p<0,05). Yeme farkındalığı ölçek puanları ile yeme tutum testi, BKİ ve yağ ağırlığı puanları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (sırasıyla r:-0,13 r:-0,16 r:-0,16; p<0,05). BKİ değerleri kişilerin tanı konulmuş herhangi bir sağlık sorunu olma durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermektedir (p<0,05). Ortalama değerlere bakıldığında sağlık sorunu olan kişilerin BKİ değerleri (30,64±5,68) olmayan kişilere göre (27,70±4,92) daha yüksek olduğu saptanmıştır. BKİ, yağ, kas ve su ağırlık değerleri kişilerin ana öğünü tüketme hızına göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermemektedir (p>0,05). Yeme farkındalığı ölçeği ve yeme tutum testi puanlarının kişilerin yaşlarına ve eğitim düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark v göstermemektedir (p>0,05). Yeme farkındalığı puanları yiyeceklerin pişirme yöntemine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermektedir (F:29,43; p<0,05). Farkın hangi gruplar arasında Tukey çoklu karşılaştırma testi ile bakıldığında fırınlama ve haşlama yöntemini benimseyen kişilerin yeme farkındalığı puanları ızgara ve kızartma yöntemini benimseyen kişilere göre anlamlı biçimde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlar düzenli beslenme danışmanlığı alan bireylerin yeme tutumu ve farkındalığının önemini vurgulamaktadır