ENGELLİ ÇOÇUĞA SAHİP AİLLERİN AİLE İÇİ VE SOSYAL ALANDA YAŞADIKLARI SORUNLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Engelli çocuğa sahip olmak, hem çocuk hem aile açısından hayat boyu devam eden bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Engelli çocuğun doğumu veya sonrasında ortaya çıkan durumlar hem çocuk hem de ailenin günlük yaĢam aktivitelerini, duygu, düĢünce ve davranıĢlarını önemli ölçüde olumsuz etkilemektedir. Bu çalıĢma, engelli çocuğu olan ailelerin aile içi ve sosyal alanda yaĢadıkları sorunların belirlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla yapılmıĢtır. Bu çalıĢmada, nitel araĢtırma deseni kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın verileri, Nisan 2022- Haziran 2022 tarihleri arasında, derinlemesine görüĢme yöntemi ve yarı yapılandırılmıĢ görüĢme formu aracılığıyla elde edilmiĢtir. AraĢtırmanın örneklemini kartopu-zincir örnekleme tekniği aracılığıyla ulaĢılan 14 bakım veren ebeveyn oluĢturmuĢtur. AraĢtırmadan elde edilen veriler betimsel analiz ile analiz edilmiĢtir. ÇalıĢmadan elde edilen veriler analiz edildiğinde “aile içi yaĢanan durumlar” ve “sosyal alanda yaĢanan durumlar” olmak üzere 2 tema elde edilmiĢtir. Aile içi yaĢanan durumlara iliĢkin alt temalar: Ailelerin kabul süreci, bakım yükü, kurum bakımı, aile içi iletiĢim ve destek alma durumudur. Buna ek olarak engelli çocuğa sahip ailelerin ekonomi, eğitim, sağlık, çalıĢma ve istihdam, eriĢilebilirlik, sosyal ve kültürel alanda sorunlarla karĢı karĢıya kaldıkları, bu sorunların “sosyal alanda yaĢanan sorunlar” temasını oluĢturduğu belirlenmiĢtir. AraĢtırma sonucunda, engelli çocuğa sahip ailelerin ekonomi, eğitim, sağlık, çalıĢma ve istihdam, eriĢilebilirlik, sosyal ve kültürel alandaki sorunlarını ortadan kaldırmaya yönelik müdahale programlarının planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi önerilmektedir.