DEPREM RİSKLİ BİR ALANIN KAMU YARARINA YENİLENMESİNE YÖNELİK UYGULAMA ÖNERİSİ: İSTANBUL/MERTER (A. NAFİZ GÜRMAN MAH.)

Abstract

Kırsal bölgelerden kente plansız bir şekilde göç alınması ile kentlerde; alt yapısı yetersiz, sosyal donatı alanları olmayan ve mühendislik hizmetleri almamış yapılar oluşmuştur. Meydana gelen bu tür durumların düzeltilmesi ve iyileştirilmesi için de kentsel yenileme kaçınılmaz bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de kentsel dönüşüm deneyimi, plan ve programların, politik müdahale biçimlerinin doğrudan sonucundan çok, piyasa koşullarına, toplumun anlık çözümlerine, merkezi ve yerel yönetimin karşılıklı etkileşimine dayanmaktadır. Mevcut yapı stoklarının büyük bir kısmı beklenen İstanbul depremine dayanıksız olması sebebiyle, il ve ilçe belediyelerce kentsel yenileme çalışmaları hız kazanmıştır fakat yenilenen binalar da genel olarak parsel bazlı yenilenmesinden kaynaklı ortaya çıkan yapılaşma eskinin tekrarından öteye gidememektedir. Sağlıklı, estetik ve sosyal kentler oluşturulması için tez çalışmasında, yapılan sağlıksız yenilemelerin yerine kamu yararına olacak şekilde uygulama önerisi sunulacaktır. Öneri sonucunda sunulan önerinin faydaları ve zararları irdelenecektir. Ülkemizde yaşanan depremler sebebiyle geç kalınmış olan kanun düzenlemesi 2012 yılında “6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun” olarak yürürlüğe girmiştir. Kanunun başlıca çıkış noktası, olası bir deprem karşısında oluşacak can ve mal kaybının engellenmesi, mevcut sağlıksız binaların yenilenmesini sağlamaktır. Kanunun çıkarılmasıyla birlikte il ve ilçe belediyeleri kentsel yenilemenin önünün açılması için plan notları düzenlemişlerdir, tez çalışmasında da örneklem alan olarak belirlenen Merter bölgesinin bağlı olduğu Güngören Belediyesi’nin hazırladığı plan notu incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Kentsel yenileme planlamalar yapılırken semt ölçeğinde, bölgenin kaldırabileceği nüfusa göre yapılmalı; genelden özele gidilmelidir. Her ihtiyaç grubuna hitap eden, bireylere sosyal alanlar sağlanan, statik açıdan sağlıklı konutlar sağlanmalıdır.