ELMA KABUĞU İLE BESLENEN TENEBRİO MOLİTOR LARVALARININ ANTİOKSİDAN AKTİVİTELERİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Giderek azalan arazi ve su kaynakları, hızla artan nüfus ve iklim değişiklikleri sebebiyle sürdürülebilir gıdalara olan ilgili hızla artmaktadır. Sürdürülebilir bir protein kaynağı olan yenilebilir böceklerden, Tenebrio molitor geleneksel protein çeşitlerine benzer protein miktarına sahip olması, daha az tarım arazisi ve su kaynağına ihtiyaç duyularak yetiştirilmesi nedeniyle ekonomik olarak önem arz etmektedir. T. molitor larvalarının vücut kompozisyonundaki farklılığı kullanılan diyet modeli etkileyebilmektedir. Gıda üretiminde çok miktarda atık açığa çıkmakta ve bu atıkların önemli bölümünü sebze meyveler atıkları oluşturmaktadır. Gıda atıklarının çevreye atılmasıyla, biyoaktif bileşenlerin kaybı ve yüksek biyolojik aktivite sebebiyle çevre kirliliği oluşmaktatdır. Bu tez çalışmasında, elma kabukları ile zenginleştirilmiş besiyerinde beslenen T. molitor larvalarının antioksidan aktivitesindeki değişimin ve kimyasal kompozisyonun incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, 50 adet larva farklı oranlarda (1:1, 1:2, 1:4) hazırlanmış mısır unu ve elma kabuğu içeren besiyerinde 12 gün boyunca inkübasyona bırakılmıştır. Sadece mısır unu ise referans grup (EA) olarak kullanılmıştır. Besiyerinden 0., 4., 8. ve 12. gün sonunda larvalar toplanmış ve ağırlık kazanımı, canlılık sayısı ve hacim değerleri ölçülmüştür. Antioksidan aktiviteyi belirlemek amacıyla DPPH ve CUPRAC analizleri ile TPC ve TFC miktarlarına bakılmıştır. Larvaların ve besiyerinin fenolik profilindeki değişim HPLC cihazı ile incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda 1:1 elma kabuğu ve mısır unu (EB) oranının en yüksek ağırlık kazanımı, canlılık sayısı ve hacim değerlerine ulaştığı görülmüştür. Kimyasal kompozisyon sonuçlarına göre EA ve EB besiyerindeki larvaların protein ve kül miktarında artış görülürken lipit miktarında azalma görülmüştür. TPC miktarı EB besiyerindeki larvalarda anlamlı bir değişiklik göstermezken, larval fermantasyon sonrası EB besiyerinde TPC miktarı 8. gün başlangıca kıyasla iv istatistiksel olarak daha yüksek bulunmuştur. Larval fermentasyon sonrası EB besiyerinin DPPH ve CUPRAC antioksidan analizlerinde de benzer bir eğilim tespit edilmiştir. TPC ve DPPH sonuçları arasında %77,5’lik pozitif bir korelasyon varken, TPC ve CUPRAC arasında %71,0’lık pozitif bir korelasyon bulunmaktadır. EA ve EB besiyerinde beslenen larvaların TFC sonuçlarında anlamlı bir değişiklik görülmemiştir. HPLC analiz sonuçlarına göre T. molitor larvalarında başlangıçta gallik ve sinamik asit tespit edilmiştir. EB besiyerinde beslenen larvaların fenolik profilinde fermentasyon süresince anlamlı bir değişim görülmemiştir. Sonuç olarak, elma kabuğu ile zenginleştirilmiş besiyerinde beslenen larvaların gelişme performanslarının iyileştiği, daha yüksek protein ve daha düşük yağ içeriğine sahip olduğu bulunmuştur. Larvaların antioksidan aktivitesinde olumlu yönde bir değişim tespit edilmezken larval fermantasyon sonrası besiyerinin TPC miktarında önemli bir artış bulunmuştur. Bu sonuçlar, atıkların larvalar vasıtasıyla katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülmesinin de mümkün olabileceği konusunda fikir vermektedir. Ancak, bu mekanizmanın tam olarak açığa kavuşturulması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.