COVID-19 PANDEMİSİNDE ALZHEIMER HASTASI BİREYLER VE BAKIM VERENLERİN YAŞADIKLARI SORUNLAR: ALZHEIMER GÜNDÜZ BAKIMEVİ HİZMET YARARLANICILARI ÖRNEĞİ

Abstract

Bu çalışmanın konusu Covid-19 pandemisinin Alzheimer hastası bireyler ve bakım verenleri nasıl etkilediğini ortaya koymak ve pandemide Alzheimer hastalarıyla bakım verenlerine hizmet sunan gündüz bakımevi hizmetlerini irdelemektir. Çalışma kapsamında İstanbul, Konya ve Mersin’de gündüz bakımevi yararlanıcısı olan 17 bakım verenle görüşme yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular; Alzheimer hastası bireylerin pandemide tıbbi, psikolojik ve davranışsal değişimler yaşadığını ve bakım verenlerin bakım yükü düzeyinin arttığını ortaya koymaktadır. Kısıtlamalardan dolayı Alzheimer hastası bireylerin kapalı ve hareketsiz kalması kas-iskelet sistemlerini zayıflatarak hastalığın tıbbi boyutunun ilerlemesine yol açmıştır. Ayrıca iletişim ve sosyalleşme olanaklarının kısıtlı olması, Alzheimer hastası bireyin ev yaşamına ve bakım verene olan bağımlılık düzeyini arttırmıştır. Evde geçirilen sürenin artması ve gündüz bakımevi gibi dış destek mekanizmalarından yararlanma olanağının olmaması gibi nedenlerle bakım yükü düzeyi artış göstermiş, bakım verenler pandemi öncesi var olan sorunlarla daha şiddetli yüzleşmişlerdir. Pandemi süresince Alzheimer hastası bireylerin daha önce yararlandığı gündüz bakımevi hizmetleri online kanallarla telefon ve dijital ortama taşınmıştır. Telefon, Zoom ve sosyal medya hesaplarından bilgilendirme, danışmanlık hizmetleri ve çeşitli aktiviteler sürdürülmüştür. Bu noktada bakım verenler dijitalleşen hizmetlerden memnun olsa da hizmetlere erişim ve dijital teknolojileri kullanma sorunu yaşanmıştır.